Chyba nie ma kierowcy, który nie słyszałby o katalizatorze. Jednak nie wszyscy siedzący za kółkiem wiedzą o tym, jak łatwo zepsuć tę ważną część. Z awarią katalizatora wiąże się problem z podbiciem badań technicznych i kłopoty z pracą silnika. Jak zatem rozpoznać objawy usterki tego elementu i jak sobie z nią poradzić? Odpowiedzi na te pytania podajemy w artykule. 

Katalizator w samochodzie – do czego służy?

Katalizatory znajdziemy w każdym aucie, za kolektorem wydechowym albo w kolektorze wylotowym. Reaktory katalityczne utleniają tlenki węgla i węglowodorów, więc neutralizują szkodliwe substancje ze spalonego paliwa. W samochodach na benzynę katalizatory dodatkowo redukują też tlenki azotu, a w tych tankowanych ropą – zmniejszają ilość cząstek stałych. W starszych autach montowane były pojedyncze katalizatory, dziś już taka ilość byłaby niewystarczająca. W modelach produkowanych obecnie umieszcza się po 2 lub 3 egzemplarze ze względu na coraz bardziej restrykcyjne normy emisji spalin.

Jak działają katalizatory?

Katalizatory z wyglądu przypominają spłaszczoną puszkę, która wewnątrz ma kanały o strukturze plastra miodu. W środku pokryte są metalami szlachetnymi (platyną, palladem i rodem), które wchodzą w reakcje z substancjami w spalinach. Dzięki temu neutralizują toksyczne gazy i obniżają ich zawartość w oparach wydobywających się z tłumika. Do prawidłowego działania katalizatory potrzebują minimum 300 stopni, a optymalną pracę osiągają przy 400-800 stopniach. W nowszych autach, zamiast na rurze wydechowej,  katalizatory umieszczane są w kolektorze wydechowym, gdzie działają bardziej efektywnie. Producenci czterech kółek stosują także różne rozwiązania, żeby przyspieszyć nagrzewanie tych części: dodatkowe grzałki, izolowane osłony i nadmuchy powietrza. Przy obecnych, wyśrubowanych normach emisji spalin, efekt pracy reaktorów katalitycznych wspomagają układy recyrkulacji spalin EGR, które obniżają zawartość tlenków azotu. Dodatkowymi elementami w dieslach są także filtry cząstek stałych DPF i układy selektywnej redukcji katalitycznej SCR.

Awaria katalizatora – jakie są jej przyczyny?

Nawet części odporne na tak trudne warunki, jak duża wilgotność, zmiany temperatury, wibracje i duże ryzyko uszkodzeń mechanicznych, mogą się zepsuć przez niewłaściwe użytkowanie auta. Szacuje się, że katalizatory wytrzymują około 200 tysięcy kilometrów, ale kilka rzeczy może znacznie skrócić ich żywotność. Jedną z nich jest  przejazd przez dużą kałużę czy głębokie rozlewisko i zetknięcie z niską temperaturą. Podobny efekt daje niedopalone paliwo, które spali się dopiero we wnętrzu katalizatora. Uważajmy więc na niesprawny zapłon i krótką jazdę po mieście. Wystrzegajmy się też źle wyregulowanej instalacji LPG, która przyspieszy wyniszczenie katalizatora. Bardzo niebezpieczne jest również zużycie pierścieni tłokowych, a co za tym idzie, spalanie dużej ilości oleju silnikowego. To prowadzi do uszkodzenia katalizatora i może zniszczyć sondę lambda, która odpowiada za dobranie odpowiedniej mieszanki paliwowo-powietrznej.

Uszkodzony katalizator – jak rozpoznać objawy?

Najczęstsze objawy uszkodzonego katalizatora to charakterystyczne dzwonienie lub grzechotanie podczas pracy silnika. Zdarza się też, że zaczyna palić się kontrolka CHECK ENGINE, motor dławi się, przydusza, szarpie albo czujemy spadek mocy. Objawem awarii katalizatora może być również zwiększone zużycie paliwa. Pamiętajmy jednak, że nie wszystkie symptomy kłopotów z tą częścią muszą występować jednocześnie. Jeśli już zauważymy problemy z katalizatorem, zapomnijmy o najprostszym rozwiązaniu, czyli o usunięciu go z samochodu. Nasze auto nie przejdzie badań technicznych, a do tego możemy zakłócić odczyty sondy lambda i pracę silnika. Skutecznym i legalnym sposobem poradzenia sobie z usterką jest wymiana katalizatora na nowy lub jego regeneracja w profesjonalnym warsztacie. W niektórych autach możemy zastosować katalizator uniwersalny – tańszy odpowiednik oryginalnej części, który wpasuje się do rury wydechowej pod podwoziem.

Gdy kupujesz używane auto, możesz natknąć się na wiele ukrytych awarii. Korzystając z usług doradców samochodowych z firmy EkspertCar, zyskasz pewność co do parametrów swojego przyszłego samochodu. Szczegółowy raport elektroniczny z inspekcji wybranego pojazdu otrzymasz na swoją skrzynkę mailową. Stan techniczny swoich wymarzonych czterech kółek poznasz bez wychodzenia z domu, sprawdź opinie naszych zadowolonych Klientów.